‘Het is verboden oud te zijn’, ‘Het is verboden te wanhopen’, ‘Herinner je je toekomst’.”
Dit zijn drie uitspraken van de achttiende-eeuwse chassidische rabbijn Nachman van Bratslav. Ik las ze in een interview in Trouw op 18 februari 2017 met Marc-Alain Ouaknin, een toonaangevende joodse denker uit Frankrijk.
Wie is opgegroeid met strenge ge- en verboden zal bij de woorden 'het is verboden' al gauw allergisch reageren. Die denkt: 'Ik bepaal zelf wel wat verboden is'.En wie alles letterlijk neemt, zal zeggen: je wordt toch gewoon oud? Er valt niets te kiezen.
Deze woorden zijn geschreven door iemand die in gesprek gaat met en over de bijbel. Dat gesprek wordt gevoerd in de taal van de bijbel. Dat is een taal die geleerd moet worden. Al lezende en horende raak je ermee vertrouwd. Die taal ga je verstaan als je je letterlijke, exacte en historische bril afzet. Het helpt daarbij als je de kracht van verhalen kent en als je vertrouwd bent met poëzie en humor. Dan ontdek je in deze spreuken een diepe wijsheid.
'Oud zijn', dat is hier niet: ouder zijn dan 65 of 80. Dit 'oud zijn' kan ook een jongere treffen. Sommige mensen zijn hun hele leven 'oud'.
'Oud zijn' is hier: geen vertrouwen hebben in de toekomst. Het is: niet werken aan de toekomst. Het is de moed opgeven, zeggen dat iets hopeloos is.

Ouaknin zegt: 'Deze drie spreuken zeggen hetzelfde'. Ze vertellen ons hoe joodse en christelijke gelovigen in het leven staan. Zij kijken altijd verder dan het eigen belang, de eigen zekerheid, het eigen leven. Ze houden de toekomst van volgende generaties voor ogen. Ze durven risico's te nemen terwille van die toekomst. Ook grote risico's. Door alles heen houden zij hoop.

In deze veertigdagentijd leven wij als kerk bewust toe naar Pasen. Dat sterkt ons vertrouwen dat er altijd een nieuw begin mogelijk is. De toekomst is open.

‘Het is verboden oud te zijn’, ‘Het is verboden te wanhopen’, en ‘Herinner je je toekomst’.