Het geheime dagboek van Hendrik Groen, 83 1/4 jaar.
Hendrik Groen is een pseudoniem. De echte auteur is onbekend.
Roman/Meulenhoff, 1e druk juni 2014, 32ste druk december 2016, 356 blz
Dit boek won de NS Publieksprijs 2016. Dat maakte mij nieuwsgierig.
Het begin vond ik flauw. Gelukkig las ik toch door en al gauw werd Hendrik Groen mij sympathiek. Hendrik bericht in zijn dagboek over de dagelijkse gang van zaken in het verzorgingshuis, waar hij woont.
We lezen over de gesprekken aan de koffietafel, over de onderlinge jaloezie en het geklaag van de bewoners, over het commentaar, dat zij hebben op het nieuws uit de krant, maar ook vertelt Hendrik over de staat van de ouderenzorg, de betutteling die hij ervaart van de kant van de directie en hoe balorig je daar van kunt worden - ook als je op hoge leeftijd bent.
Hendrik spreekt openlijk, soms komisch en soms ontroerend over het omgaan met de dood, over euthanasie, een opluikende liefde, de gevolgen van een beroerte, het omgaan met dementie en andere lichamelijke kwalen, én over het omgaan met je laatste geld, en over de vrijheid die je als bewoner en bejaarde toch kunt nemen.
Hendrik en vijf anderen richten namelijk de Oud-Maar-Niet-Dood-Club op, Omanido. Zij organiseren gezamenlijke uitjes. Voor Hendrik, die eigenlijk 'niemand meer heeft', is zijn nieuwe vriendenkring belangrijk. Zelfs wordt hij mantelzorger van twee van zijn goede vrienden. Dat is een verrijking van zijn leven.
De vriendschap van de leden van Omanido, hun eigen initiatief, hun zelfstandigheid en de onbekende terreinen waarop zij zich begeven geven hen veel plezier en voldoening.
Maar de directie bekijkt hun activiteiten met argwaan en de andere bewoners zijn jaloers.
Heel bijzonder vond ik Grietje en de positieve manier waarop zij omgaat met haar beginnende Alzheimer.
Een fragment daarover (blz 310-311):
'Ik heb samen met Grietje de site 'Alzheimer Experience' bekeken, een interactieve site waar in korte filmpjes het verloop wordt geschetst van de ziekte van Alzheimer bij een oude mevrouw en bij een oude meneer. Je kunt naar keuze schakelen tussen de beleving van de patiënt en die van de mantelzorger. Op elk moment kun je een dokter in een geruststellende witte jas aanklikken voor deskundig commentaar.
Ik kreeg het er Spaans benauwd van om samen met Grietje die filmpjes te bekijken, maar Grietje zelf was ontspannen. Geïnteresseerd zat ze te kijken hoe ze er over een half jaar of een jaar aan toe zou zijn.
Het laatste filmpje ging over de begrafenis.
Ik wist niet wat ik moest zeggen.
'Kom op, Henk, niet zo somber. Je moet maar denken: als zij het niet erg vindt, wat zal ik me er dan druk over maken.' En ze vervolgde: 'Alzheimer is trouwens heel hip. Je kunt geen tijdschrift openslaan of Alzheimer komt om de hoek kijken. Adelheid Roosen maakte een toneelstuk over haar demente moeder, Jan Pronk praatte over zijn demente moeder op You Tube, Maria van der Hoeven vertelde over haar aftakelende man in De Volkskrant. Als je geen demente naaste hebt hoor je er gewoon niet echt bij. Je mag blij zijn dat je mij hebt.'
Toen heb ik voor haar geapplaudisseerd. Vanavond neemt ze me mee uit eten.'
Grietje vindt dat ze haar geld op moet maken nu ze er nog plezier van kan hebben.
Het boek stelt vragen bij de passiviteit en de futloosheid die blijkbaar van ouderen wordt verwacht en biedt daarvoor een inspirerend alternatief.
Ik moest wel denken aan de ouderen bij ons in de kerk.
'Onze' ouderen hebben in de kerk alle ruimte om zelf initiatieven te nemen, en dat doen ze dan ook volop. Ze maken deel uit van een levendige gemeenschap van mensen van alle leeftijden, ze ontmoeten vrienden, bekenden en onbekenden en ze zien naar elkaar en anderen om. Waar Hendrik Groen terecht voor pleit, gebeurt in de kerk als vanzelfsprekend.