Ik doe mijn boodschappen altijd bij de bakker, de slager en de biologische groentevrouw.

Dat doe ik niet alleen om de lokale middenstand te steunen, maar ook om zoveel mogelijk al die verpakkingen van de supermarkt te vermijden. Toch ben ik elke week weer verbaasd en ontzet over de hoeveelheid afval die wij als tweepersoonshuishouden produceren.

De afgelopen week heb ik zitten nadenken over praktische oplossingen, maar dat is nog niet zo eenvoudig als je het doen van boodschappen ook efficiënt wilt doen. Voor de meesten van ons en zeker voor jonge gezinnen zal dat nodig zijn.

Als het voor ons, die bewust proberen afval te beperken, al zo lastig is, hoe moet het probleem van al dat afval dan ooit worden opgelost? Gelukkig hebben we vandaag Nicole Cub in ons midden. Ik hoop dat ze ons daarbij kan helpen. Gelukkig hebben we ook de Bijbel. Want de Bijbel lees ik, hoe belangrijk het is, wat u en ik doen.

In Marcus 6 stuiten we eerst op een manier van denken, die ons de moed ontneemt. Die zien we bij de mensen in de synagoge. Jezus heeft tot pakweg z’n dertigste in Nazareth gewoond. Hij is de oudste in een gezin van een timmerman. Hij groeit op zoals alle andere kinderen. En nu ineens staat hij op in de synagoge en ontpopt zich als iemand die goed de bijbel kan uitleggen en van wie liefde uitgaat en een kracht die helend is. Zijn plaatsgenoten zijn helemaal uit het veld geslagen. Ze nemen aanstoot aan hem. Dat kan niet: dat in één van ons, in een gewoon mens, Gods wijsheid en Gods kracht zichtbaar wordt.

Zo’n God willen zij niet. In iemand die je elke dag op straat tegenkomt – in die mens zou God te zien zijn. Dat kan niet. God moet een soort macht zijn ver buiten ons. Die ingrijpt in de geschiedenis, zonder dat wij daar iets mee te maken hebben. Dan kun je, als er iets ergs gebeurt, zeggen, dat God het nu eenmaal wil, en dat wij daar niets aan kunnen doen.

Het is een opvatting die we ook in onze tijd nog wel eens tegenkomen. Hulpbisschop de Jong, van Roermond, zei over het instorten van de Morandi-brug in Genua: ‘Ik geloof erin, dat als God het zou hebben gewild, Hij zou hebben voorkomen dat mensen daar exact op die seconde reden’. Met andere woorden; als God het gewild zou hebben, waren die mensen niet omgekomen. Met andere woorden: Zijn God is een wrede God, die buiten mensen om handelt.

Ik lees in de Bijbel dat God een liefhebbende God is. Elk mensenleven gaat hem ter harte. En: God handelt in en door ons. Zijn geliefde wereld heeft Hij ons in handen gegeven en hij vertrouwt erop dat wij leven als Zijn partners. Dat lees ik ook in Marcus 6. Daar staat iets wat de mensen in Nazareth en bisschop de Jong en vele anderen niet graag willen horen. Daar staat: Gods liefdevolle kracht wordt zichtbaar in gewone mensen, in ons.

Nooit in de geschiedenis wordt de mens zo serieus genomen als in de Bijbel. De mens is niet alleen schepsel van God. Hij is beeld en gelijkenis van God. Hij is metgezel en bondgenoot van God. Hij is drager van de Geest van God. Christus leeft in ons. Hij kan groeien en steeds sterker worden – in u en in mij. Paulus zegt het zo: ‘niet ik leef, maar Christus leeft in mij’.

Niet God bepaalt dat een brug instort en wie daar dan net rijdt. Wij zorgen niet goed voor onze bruggen. Niet God bepaalt dat wij zoveel verpakkingsmateriaal gebruiken. Niet God heeft geregeld dat mensen in arme landen leven op de vuilnishopen van de rijken. Niet God kiepert ons plastic in de oceanen van zijn prachtige schepping. Dat doen wij. God vindt het verschrikkelijk wat wij doen. Maar ook: Hij pint ons niet vast op wat wij misdeden. Wij kunnen ons omkeren, wij kunnen veranderen en onze relatie met God herstellen. Wij kunnen een nieuw begin maken. God wil niets liever dan dat wij onze verantwoordelijkheid nemen en met Hem mee werken aan het behoud en aan de verdere ontwikkeling van zijn schepping zodat een goed leven voor alle mensen mogelijk wordt.

Dus:

Weg met die gevoelens van onmacht. Jezus heiligt het dagelijks leven van gewone mensen.

Christus kan groeien in ons. Zijn Geest kan in ons leven en steeds meer plaats in ons innemen. Ons dagelijkse leven is de plek en de tijd die heilig kunnen zijn. Door ons en in ons kan God grote veranderingen bewerkstelligen.

In onze tijd staat een ander denken voorop: het economisch denken. Mensen worden gereduceerd tot consumenten. We worden aangemoedigd om te kopen, uit te gaan, drank en pillen te gebruiken, evenementen te bezoeken en verre reizen te boeken. Hoe meer – hoe beter. Nou, als we dan toch gezien worden als consumenten, zegt de Paus, dan kunnen we ook de macht laten zien die wij als consumenten hebben. Consumenten-boycotten zijn in het verleden heel effectief geweest. Wij, gewone mensen in een gewone stad, kunnen door goed na te denken over wat we wel en niet kopen, ons afval enorm beperken en grote bedrijven dwingen te veranderen.

In dat economische denken worden mensen ook gereduceerd tot onkostenpost. Dat is het eerste waarop bezuinigd wordt: mensen. In de laatste decennia zijn daardoor al veel banen verdwenen. Mensen die misschien niet heel slim waren, of sociaal niet heel bedreven, vonden vroeger altijd wel ergens een plekje. Misschien wel juist door hun bijzondere persoonlijkheid hadden zij een waardevolle inbreng op de werkvloer en waren ze geliefd en had hun leven betekenis. Zulke mensen zijn het eerste wegbezuinigd. Vele anderen zijn inmiddels gevolgd, en die ontwikkeling gaat in onze technologische tijd alleen nog maar verder. Steeds meer beroepen verdwijnen. Ik hoorde laatst dat er bedrijven zijn, waar geen sollicitatiegesprekken meer worden gevoerd. Als je bij dat bedrijf wilt werken, moet je voor je computer gaan zitten, jezelf een vraag stellen en daar zelf antwoord op geven. Er is geen ontmoeting, geen interactie tussen mens en mens geen gesprek. Ook niet om uiteindelijk te bepalen wie de meest geschikte kandidaat is. Dat wordt bepaald door een algoritme. De computer rekent dat dus uit.

Juist in ons werk kunnen wij instrument zijn van God. Juist door ons werk kunnen wij ons dagelijks leven heiligen, en daarin Gods macht laten zien. Daarom is het zo belangrijk dat ieder mens werk heeft. Daarom is het belangrijk dat wij de samenleving zo inrichten, dat iedereen op zijn of haar plaats daaraan kan bijdragen en genoeg kan verdienen om een waardig leven te kunnen leiden.

Ook tot ons dagelijks leven behoort onze omgeving. De kwaliteit daarvan heeft grote invloed op de kwaliteit van ons leven en samenleven. Daarom is het zo belangrijk dat die omgeving met zorg wordt ingericht. Wie op geld uit zijn, hebben daar geen boodschap aan, maar de mensen die er wonen wel. Daarom is de plaatselijke politiek zo belangrijk. Gelukkig is de laatste jaren in Schiedam veel gedaan aan verbetering van de woonomgeving. Daarom ook zijn lokale initiatieven zo belangrijk. Wij in Schiedam hebben een heel mooi voorbeeld daarvan in al die initiatieven die Huib neemt. Of het nu het behoud van bomen langs een fietspad betreft, of het gebruik van zon- en windenergie of het mooier maken van de stad – bij al die dingen worden veel mensen betrokken en kunnen veel mensen verantwoordelijkheid nemen en hun creativiteit en kracht en verstand inzetten. Dat alles draagt bij aan gemeenschapsvorming en aan de verbetering van ons leven. Juist in ons dagelijkse leven kunnen wij grote veranderingen bewerkstelligen.

Vandaag zal Nicole Cub ons helpen goed om te gaan met ons afval. Dat kunnen wij allemaal in ons dagelijks leven doen. Ook de andere thema’s van ons project gaan over de heiliging van ons dagelijks leven, want daarin wordt de macht van God zichtbaar.

Als wij aan het eind van de week ons afval verzamelen, zakt de moed me wel eens in de schoenen, maar als ik dan op zondag in de kerk zit, krijg ik weer moed. Ook wat betreft het omgaan met afval kan ik ernaar streven uit te komen op het niveau van 1970, zodat er toekomst is voor komende generaties.

Ik ben geen speelbal in de hand van machtige bedrijven. Ik ben partner van God.

Amen.

Marcus 6 vers 1-6