Vanavond zijn wij verenigd rond de tafel van Jezus, zoals zijn leerlingen met Hem verenigd waren, op de avond voor zijn dood. Aan zijn tafel zien we het beeld van de wereld die God voor ogen staat: Allemaal mensen, die verbonden zijn met God, die gevoed en gesterkt zijn door de liefde van God: we zijn met elkaar in gesprek, we eten samen, we delen samen.
Bemoedigd door dit visioen, door deze tafel van samen, gaan wij deze drie dagen van Pasen in. Laten we daarom aandachtig luisteren naar wat Jezus zegt en doet, aandachtig kijken naar wat we hier zien, elke handeling met zorg doen, en goed in ons opnemen, zodat het in ons lijf gegrift staat: dat Jezus bij ons is.
Gebed bij de opening
Jezus, U bent bij ons met woorden en met gebaren van liefde, gezegend uw naam, U, die hier met ons het brood deelt als met vrienden. Gezegend uw naam, die ons hier voedt met het licht van de liefde. Gezegend uw naam, Die ons verzadigd met het visioen van vrede. Amen.
Korte overdenking
Het thema van deze Witte Donderdagviering is onze verbondenheid met God. Die verbondenheid met God is de basis van ons leven. In Lukas 14 (26,27) zegt Jezus: wij kunnen geen leerling van hem zijn als we hem niet meer liefhebben dan vader en moeder, vrouw en kinderen, broers en zussen, onszelf.
Ik ging pas echt nadenken over deze uitspraak, door het lezen van een managementboek.
Dat was het boek ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ van Stephen Covey.
Covey zegt: wat centraal staat in je leven, dat bepaalt hoe je naar alle andere dingen kijkt.
Dus als je Jezus meer liefhebt dan wie of wat dan ook, dan is de liefde je kompas in alles wat je doet. Die liefde probeer je toe te passen in alles wat je zegt en doet. Dat betekent dus dat je je best doet voor je huwelijk, en dat je je best doet om goed om te gaan met je lastige collega. Dat helpt je ook om te zien wat je wilt bereiken. Is dat wel te rijmen met die liefde.
En hoé wil je je doel bereiken. Ga je daarvoor over lijken, Of kies je ook daarin de weg van de liefde? Je geloof, de liefde voor God, zegt Covey in navolging van Jezus, is een betrouwbare wegwijzer in alle dingen van het leven. Er is niets anders dat ook zo’n betrouwbaar kompas kan zijn. Denk maar aan wat er gebeurt als jij bijvoorbeeld je werk centraal stelt, dan loop je het gevaar jezelf te zien als de rol die je op je werk hebt, terwijl je natuurlijk veel meer bent.
Als je je werk centraal stelt, dan voel je je alleen maar goed als je werkt en dan laat je de keuzes die je maakt, bepalen door wat op je werk van je wordt verwacht. Als je werk voor alles gaat, kan dat ook ten koste gaan van contacten met vrienden en familie.
Je vrouw of je man centraal stellen, lijkt misschien logisch, maar dat is het toch niet. Bedenk maar wat er gebeurt als je vrouw een keer boos op je is, als zij het allerbelangrijkste is in je leven, is een ruzie met haar meteen een ramp voor je. Je beperkt jezelf en elkaar natuurlijk ook enorm als je altijd maar alleen om elkaar heen draait.
Het geloof is wél een betrouwbaar kompas. Als de basis van jouw leven de liefde voor Christus is, dan werkt dat positief door in ál je relaties en in álles wat je doet. Nu gaat aan onze liefde voor Jezus iets vooraf. In de bijbel zien we steeds weer datzelfde patroon:
Voordat wij God liefhebben, heeft God ons al liefgehad. Denkt u maar aan het volk Israël in Egypte. Voordat wij Jezus liefhebben, heeft Jezus ons al liefgehad. Jezus wast zijn leerlingen de voeten. Pas daarna vraagt hij hen elkaar de voeten te wassen. Jezus viert met zijn leerlingen de maaltijd opdat wij zien, hoe wij kunnen samenleven. Hij geeft zichzelf, opdat wij onszelf kunnen geven. In deze sacramenten zien we wie God is. Hij verbindt zich met ons,
Opdat wij deel worden van Hem. En zo ontdekken wie wij kunnen zijn.
Alleen: er is een maar. Wij verbréken steeds weer die verbondenheid. Dat zien we bij het volk Israël in de woestijn. Ze zijn nog niet bevrijd uit Egypte of ze willen alweer terug. Dat zien we bij de leerlingen van Jezus. We zien een prachtig beeld van de wereld zoals God die heeft bedoeld. Maar al tijdens die maaltijd wijst Jezus erop, dat zijn beste vrienden, Judas en Petrus, zij die alles voor Jezus over hebben, Hem zullen verraden en verloochenen.
Waarom zegt Jezus dat? (in het vervolg van Johannes 13) Het was net zo fijn, zo mooi!
Ook dit zegt Hij uit liefde. Hij begrijpt Judas en Petrus, Hij begrijpt ons. Hij weet wat er in ons omgaat. Hij weet hoe moeilijk de liefde voor ons is. En toch wijst Jezus Judas en Petrus - en ons - niet af. Ondanks onze beperkingen, verenigt hij ons rond zijn tafel en leert Hij ons lief te hebben, steeds weer opnieuw.
Daarom viert een jood de Pesachmaaltijd steeds weer. Daarom lezen we over de voetwassing. Daarom vieren wij de maaltijd, steeds weer: om eraan herinnerd te worden dat we zijn geliefd en dat we Zijn liefde uit kunnen delen. Om het vol te houden: ons samenleven met elkaar, om elkaar niet uit het oog te verliezen, om niet de mens in nood uit het oog te verliezen. Daarom collecteren we vanavond voor de kinderen in India,
die kinderarbeid moeten verrichten, opdat zij begeleiding kunnen krijgen en goed onderwijs.
De liefde voor Jezus voor God, die gaat voor alles. Ja, en die werkt door in alles. Ja. Maar er gaat iets aan vooraf. Zijn liefde voor ons. God verbindt zich met ons, en nu is de vraag aan ons: Kun jij het? Hem toelaten jou te beminnen? En dan: Wil je het? Zijn liefde doorgeven? Amen.